Dikt
Per Olav Kaldestad: tips for deg som vil skriva dikt
skriva litteratur er å sleppa seg laus, la orda komma som dei vil, ikkje bry seg om anna enn å finna sin eigen måte å skriva på. Du treng ikkje tenkja så mykje på om det er dikt eller forteljing du skal skriva, men det er greitt å vita litt om forskjellen likevel.Når du skriv ei forteljing, er du oppteken av å komma vidare. Men når du skriv dikt, lagar du eit rom å vera i. Mange dikt liknar likevel på forteljingar. Ikkje berre dei gamle folkevisene, men òg meir moderne dikt som for eksempel dette av Jan Erik Vold: | ||
Fallskjermen åpnet seg ikke denne gangen heller |
en likevel er det fyrst og fremst eit tanke- eller opplevingsrom me prøver å skapa når me lagar dikt. Ein gong eg las om korleis byen Venezia sakte søkk ned i havet, såg eg ein notis i avisa om at dette også skjer med oljeplattformene i Nordsjøen. Ikkje lenge etter skreiv eg diktet «Venezia og Ekofisk»: |
|
Venezia er ein stor by i Italia. Ekofisk er ein liten landsby i Nordsjøen. Begge står med vatn til knea og lurer på kva som skal skje med dei. Heile tida kryp havet ørlite høgare oppover. Likevel puslar dei på med sitt gjennom dagane, og tenner lampane kvar kveld. Store og små lys nikkar i vatnet. |
||
Diktet er ei lita forteljing, men rommet er viktigare enn tidsforløpet. Dette rommet er bygt opp av motsetningar. Det er motsetningar i bilda (stor-liten, nedover-oppover, uro-ro, dag-natt, eld-vatn), det er motsetningar i rytmen (roleg-rask) og det er motsetningar i lyden (mørke vokalar mot lyse vokalar). Og slik diktet er oppsett på sida, minner det både om ei boreplattform og ein by som står på sokkel – det blir som eit rom, det også. Du treng ikkje tenkja på alt dette kvar gong du skriv eit dikt. Heller ikkje ein forfattar tenkjer så mykje over slikt når han skriv som best: Det er noko ein har i seg når ein har skrive lenge. Men det er viktig å vita om det den dagen du treng det. Sjå nøye på dikt du kjem over, og spør diktarar du møter korleis dei arbeider. |